Wat win je met het maken van een onderscheid tussen object en subject? En wat verlies je? Waar blijft het sublieme wanneer het aangaan van eigentijdse uitdagingen engagement vereist? Twee onderwerpen van ‘procedures’ tijdens de opening van de tentoonstelling Reset Modernity in het gerenommeerde Zentrum für Kunst und Media –ZMK—in Karlsruhe (zkm.de).
De tentoonstelling nodigt de bezoeker uit de ruimte teniet te doen die er traditioneel is tussen het kunstwerk en degene die ernaar kijkt en waardeert. De bezoeker wordt deelnemer. Een bezoek vergt engagement.
De tentoonstelling is ingericht door vier curatoren die allen deel zijn van het Medialab van Science Po, prestigieus deel van de Sorbonne in Parijs, en al lange tijd de opleidingsschool van vooraanstaande Franse politici. Het is vooral ook een plek waar gesleuteld wordt aan nieuwe politiek, nieuwe vormen van ‘publiek’ en publiek engagement.
Het zijn die nieuwe vormen van engagement die een reset vergen van modernistische aannames, en vooral de fel gecelebreerde tegenstellingen zoals die tussen object en subject, kunst en wetenschap, tussen de globe die we kunnen van afstand beschouwen en de Aarde waarin we daadwerkelijk moeten wroeten om te kunnen interveniëren in ons uitputtend omgaan ermee.
Reset Modernity is een bezoek waard. Dan krijg je een field guide mee. Die is te zien via zkm.de/media/file/de/2016-zkm-reset-modernity-fieldbook_e.pdf en geeft een mooi beeld van wat je mist als je niet gaat. Wat overblijft zijn een aantal hedendaagse opgaven die ook buiten de tentoonstelling kunnen worden aangepakt.
De vraag die na een bezoek overblijft is: “Maar wat nu?” Wat is het doen dat uit een reset van moderniteit volgt? Welke methoden van onderzoek passen in een object-subjectloze wereld? Het Medialab van Science Po geeft al richting: www.medialab.sciences-po.fr. Mooi voorbeeld is de cartografie van controversen. Met Bruno Latour –directeur van het Medialab van Science Po—zijn Actor Network Theory als uitgangspunt is de cartografie van controversen een toegankelijke manier van werken. https://www.youtube.com/watch?v=0iekt2nzG8Q geeft een mooi voorbeeld van de werkwijze.
Dichter bij huis. De gemeente Den Haag zet in op de ontwikkeling van stedelijke InnoLabs. Elke wijk één is de gedachte. Het is een samenwerkingsproject met de Haagse Hogeschool. Vanaf september zijn er al zo’n acht InnoLab projecten uitgevoerd. In verschillende Haagse stadsdelen zijn er nu nieuwe InnoLabs in ontwikkeling. Dat zijn niet louter fysieke vestigingen maar vooral ook tijdelijke voorzieningen, pop-up labs als het ware.
Met dat tijdelijke, pop-up concept als uitgangspunt is een project gestart met als titel Pop Up Public. Dat gaat verder dan het streven naar laboratoria maar richt zich op het uitnodigen tot publiek engagement. Samen werken aan zaken die ons allen aangaan is het motto. Daarin past de cartografie van controversen als werkwijze. Design thinking, design doing, frame creation er ontwikkelt zich een interessante gereedschapskist voor het nieuwe publieke ondernemen. Maar “Reset Modernity!” is de eerste opdracht voor degenen die Pop Up Public gebruiken om te knutselen aan zaken die ons allen aangaan.