Op deze plaats heb ik regelmatig geschreven over theater en onderwijs en mijn pogingen die twee werelden bij elkaar te brengen. Pogingen die deel uit maken van mijn onderzoek bij het Lectoraat Change Management van De Haagse Hogeschool naar de mogelijkheden van theater in het beroepsonderwijs.
Nu ik dat alles weer teruglees zie ik hoe ik voortdurend heen en weer geslingerd lijk te worden tussen enerzijds de vaste overtuiging dat theater waarde heeft en zinvol kan zijn en anderzijds de weerbarstige realiteit. (Voor wie een indruk van dit geworstel wil krijgen: lees bijgaande briefwisseling tussen Jacco van Uden en mij).
Toch ben ik na elke voorstelling die ik jaarlijks met studenten maak weer blij en tevreden. Omdat, ondanks alle stress en gedoe, het ons de afgelopen jaren toch altijd weer lijkt te lukken iets op de planken te brengen dat aanslaat bij het publiek. Dat publiek, medestudenten en docenten, reageert vaak enthousiast en bijna elke voorstelling loopt uit op een discussie met de zaal over de onderwerpen die in de voorstelling aan de orde komen. Theater zet aan tot denken en reflectie omdat het de verbeelding van de toeschouwer op een andere manier weet te prikkelen dan een ‘gewoon’ college. Maar de voldoening over een geslaagde voorstelling komt ook voort uit het besef dat de acteurs het publiek hebben weten te overtuigen van de boodschap zoals zij de wilden overbrengen. Het was hun voorstelling, hun verhaal en verteld op hun manier. De voorstelling gaf de studenten, zoals onderwijsfilosoof Gert Biesta dat noemt, in zekere zin de ruimte om als ‘subject te verschijnen’.
Desondanks blijft de onzekerheid knagen. Past theater wel in het beroepsonderwijs en hoe dan? Kan het meer zijn dan even een kort uitstapje naar de wereld van kunst en cultuur? Kunnen we, zoals wij in dit geval deden, onderwijs geven zónder minutieus geformuleerde doelstellingen? Kunnen studenten die vrijheid aan? Worden ze er ‘beter’ van? Heeft het zin, nut, waarde en zo ja, welke dan?
Het jaarlijkse geploeter bij de totstandkoming van een voorstelling wordt vooralsnog voortgedreven door de overtuiging dat theater waardevol is en op zijn eigen manier ‘nuttig’. Maar de vragen die ik heb blijven opspelen en mijn overtuigingen zijn grotendeels gebaseerd op het incidentele bewijs van de eigen waarnemingen. En één bron is géén bron, zoals ze dat in de journalistiek zeggen.
Vandaar dat ik hier een oproep doen aan het hele werkveld van het HBO-onderwijs en iedereen die daarbinnen óf ervaring heeft met het werken met theater óf de (stille) wens koestert dat te gaan doen. Deel met mij je ervaringen, kennis, inzichten en twijfels. Laat mij weten welke (on-) mogelijkheden theater in het beroepsonderwijs biedt en op welke manier het de plaats kan krijgen die het verdient. Ik kom graag bij je langs om er verder over te praten.
Mail mij!
Paul de Regt
p.deregt@hhs.nl