In het Europese ACT-project ontmoeten kunstenaars, (kunst)instellingen en onderzoekers elkaar rond de vraag wat Art, Climate & Transition met elkaar te maken hebben. Iets preciezer: hoe zou kunst een rol kunnen spelen in het aangaan van de klimaatcrisis?
Samen met zelfstandig onderzoeker Arie Lengkeek buig ik me over ‘de kwestie impact’.
Als veranderkundige heb ik veel, echt heel veel perspectieven op verandering voorbij zien komen. De gesprekken die Arie en ik voeren met kunstenaars maken bovenal duidelijk dat er nog veel, heel veel te leren valt. Juist van kunstenaars.
Hoewel alle kunstenaars die we tot nu toe hebben gesproken een eigen(zinnige) visie op impact hebben, leggen ze zonder uitzondering nadruk op het ongrijpbare deel van ‘making impact’. Niet vanuit het idee dat ze tekortschieten, en dat ze eigenlijk – als ze beter hun best zouden doen – beter, gerichter of efficiënter tot hun impact zouden komen. In plaats daarvan zien deze kunstenaars ongrijpbaarheid als een wezenskenmerk van impact. Nogal een contrast met het beeld van impact in het gangbare managementdenken: of je even wilt specificeren waar precies je impact gaat maken, bij wie, hoe groot de impact is uiteraard en hoe we, heel belangrijk, de impact kunnen verduurzamen. Ik blijf dat een armoedige kijk op impact vinden. Zogenaamd lekker concreet (want vaak ‘iets’ met cijfers) en tot op de tanden bewapend tegen beschuldigingen van vrijblijvendheid.
De kunstenaars die we spreken geven een andere taal aan impact. Werken met kleine gebaren in plaats van grote woorden. Zien in het onvermijdelijke menselijke tekort een uitnodiging om er gezamenlijk wat van te maken. Durven te kijken wat het wordt.
Die manier van spreken en werken geeft lucht aan de vaak benauwde discussies over impact. En maakt zo ruimte voor echte impact.
Meer weten over ons onderzoek naar de impact van kunst? Zie https://artclimatetransition.eu/2022/01/27/act-and-impact/