LECTORAAT CHANGE MANAGEMENT – De Haagse Hogeschool

Hoe Peter mijn identiteit overnam

Written by Hanane Abaydi

Ik wilde een week lang door het leven gaan als Peter. Beursgenoteerde bedrijven tellen namelijk meer Peters dan vrouwelijke CEO’s. Met deze tijdelijke naamswijziging werd ik één van de honderden vrouwen die zich aansloot bij de briljante actie van BrandedU en WomenInc. Een week lang in Peters schoenen staan moest appeltje eitje zijn. 

Nog voordat ik mijn nieuwe identiteit wijzigde op LinkedIn, begonnen de gemengde gevoelens. Door mee te doen vraag ik aandacht voor genderongelijkheid, terwijl ik als vrouw van kleur met een chronische aandoening meer dan alleen genderongelijkheid ervaar. Hoe zit het dan met intersectionaliteit? Is de beweging een discussie van bevoorrechte vrouwen geworden die over de rug gaat van de rest van de vrouwen en eenieder die zich identificeert als vrouw of non-binair? Betekent meedoen dat ik intersectionaliteit even aan de kant schuif om de ‘algemene’ zaak te bepleiten? Terwijl ik weet dat Petra eerder de bestuurskamer bereikt dan een Hanane, Emine, Mohammed of Virgil? 

Ik kwam voor een dilemma te staan: ga ik door het delen van mijn ervaring zelf niet deze discussie voeren over de ruggen van mijn sisters die ondervertegenwoordigd zijn in de bestuurskamers? Sisterhood is namelijk heilig en nodig: alleen samen kunnen we zorgen voor verandering. Bovendien, ik weet dat het goed zit. Want een geweldig persoon die ik persoonlijk ken heeft haar ziel in deze campagne gestoken en ik weet dat zij als geen ander snapt hoe uitsluiting bij de niet dominante groepen werkt. 

Met één klik op de knop werd ik Peter. En ik zag nog meer Peters op mijn tijdlijn. En ook de Petra’s namen toe: de mannelijke allies die de beweging supporten. Waaronder Peter zelf. De enige echte Peter plaatste een lieve reactie onder mijn bericht: “mijn support heb je”. Mijn identiteitsfraude was nu legitiem. Een week is zo voorbij en het belangrijkste: de actie krijgt de aandacht die hard nodig is om iets te doen tegen ongelijkheid. Het doel heiligt de middelen. 

En toch bleef ik in een spagaat: mijn loyaliteit naar alle sisters toe en het gevoel dat ik niet Peter’s identiteit overnam, maar Peter juist die van mij begon over te nemen. Peter zijn heeft mij geconfronteerd met alle momenten in mijn leven waar ik mij heb geschikt naar de ander. Aangepast omwille van de ander. Kleiner gemaakt dan de ander. Ingehouden voor de ander. Om te horen: “maar jij bent anders.” Bedoeld als een compliment verwijzend naar de waarneming van de ander dat ik niet een onderdrukte vrouw ben. Of positief verwijzend naar de andere punten van de onderdrukkingschecklist waar ik niet aan voldoe. 

Zit de grootste onderdrukking niet juist in het continu schikken en aanpassen aan de ander? Vooral als de ander de dominante groep is en ik tot de minderheidsgroep behoor? Is het speelveld echt open en gelijkwaardig geweest al die tijd, en was mijn aanpassing uit vrije wil? Een vrije keuze?

Is Peter zijn voor mij niet een voortzetting van deze onderdrukking? Vanuit het principe doel heiligt de middelen is het antwoord ‘nee’. Vanuit Frantz Fanon’s, later ook door Malcom X gebruikte, citaat “by all means necessary?” Ja. Hiermee bedoel ik niet legitimeren van geweld. Ik verwijs naar de achterstelling die met laatst genoemde citaat wordt benadrukt. 

Om het wat concreter te maken: doen we iets aan uitsluiting à la doel heiligt de middelen dan zou de aanname zijn 50% Peters en 50% vrouwen= einde ongelijkheid. Staan we stil bij hoe achterstelling werkt, dan is 50% Peters en 50% vrouwen een evenredige verdeling, maar helaas nog steeds sprake van achterstelling.

Toename in percentages of aantallen betekent namelijk niet dat achterstelling verdwijnt. Achterstelling aanpakken betekent hervormen. We moeten het dan hebben over machtsstructuren die gevormd zijn door systemen van achterstelling. Waarvan ons economisch systeem er één is. Als we het systeem niet aanpakken kunnen we hooguit wat pleisters plakken, maar blijft de wond etteren.

Terug naar Peter. Het aannemen van zijn identiteit is voor mij te pijnlijk. Ik heb het een dag volgehouden. Voor mij is Peter kunnen zijn zonder pijn te ervaren, een privilege. Het aanmeten van een andere identiteit heeft altijd een prijs. Voor de één is deze hoger dan de ander. Deze prijs heb ik ruimschoots betaald. En daarom ben ik Hanane. Hanane die de #mijnnaamispeter actie support en alle Peters die weten te volharden respecteert. En de Peters voor een dag en de niet-Peters ook. Omdat ik weet dat niemand blij wordt van uitsluiting of achterstelling en ook begrijp dat de pijn van deze uitsluiting en achterstelling niet zomaar de status ‘even niet relevant’ mag krijgen.

En dat is wat mij betreft ook sisterhood: verbinding vinden door het hebben van een gezamenlijk doel. En het vertrouwen te hebben dat de route die iemand aflegt om daar te komen, het doel niet in de weg staat.