LECTORAAT CHANGE MANAGEMENT – De Haagse Hogeschool

zijn als Gras in organisaties waar vooral geknikkerd wordt

door: Sandra van Kolfschoten

Enige tijd geleden schreven Kaj Morel en Jacco van Uden een artikel voor tijdschrift Waardenwerk: ‘Innovatie van het businessonderwijs: werken in de Plek der Moeite’. Ze maakten zich in dat stuk druk om de praktijk van onderwijsvernieuwing, die juist in het veld van business-, economie, management- en organisatieonderwijs in het hbo zo weerbarstig is. Het artikel is de trigger geweest om het initiatief te nemen tot een oprichting van een lectoren platform waar we – kortgezegd – de moeite van vernieuwing in het economieonderwijs willen aangaan. Dat doen we samen met o.a. Sandra van Kolfschoten van het lectoraat Change Management van De Haagse Hogeschool en Maarten Nijman van Our New Economy .

Het idee was om een soort van stappenplan/ startpakket te maken voor een Plek der Moeite. Het lectoren platform schreef:

Voor een succesvolle Plek der Moeite is inbedding in de (onderwijs)organisatie cruciaal. De doelstelling, aard en aanpak van een Plek der Moeite staan vaak haaks op de huidige opvattingen, gewoonten en gebruiken van de organisatie waarin moeite en ongemak juist liever vermeden worden en er een sterke voorkeur heerst voor eenvoud, beheersbaarheid en controle. Zorg er dus voor dat jouw Plek der Moeite de expliciete steun heeft van je leidinggevende(n) en collega’s. Maak duidelijk wat de bedoeling is en leg de spelregels uit – dit startpakket kan je daarbij helpen; eventueel ‘gedoe’ hoort erbij en is geen reden tot paniek. Spreek af hoe je hen betrekt bij de evaluatie en nodig hen uit om (een keer) deel te nemen.

en vroeg mij toen een soort van het andere uiterste van het spectrum te beschrijven. Dus hierbij Vijf ingrediënten onderweg naar een Plek der Moeite

Ontwikkel nieuw Discours

Tekst produceren is iets waar we in een Plek der Moeite zo min mogelijk mee bezig willen zijn. Vermijd in elk geval teksten als in project plannen, beleidsnotities , indicatoren en resultaat gerichte opbrengsten. Je kunt dit soort documenten wel gebruiken om discours analyses op los te laten. Om te ontdekken waar het systeem waar we in vastgedraaid zijn, zichzelf talig steeds in rondraait. Ook is het boeiend om strategische beleidsplannen van verschillende jaren te verknippen en verplakken. Om er overheen te schilderen of affiches van te maken waarmee je mensen uitnodigt voor de Plek der Moeite. In een Plek der Moeite die op zoek is naar “vernieuwing’ helpt het ook om te zoeken naar nieuwe taal en werkvormen. De Kunst is dan ook weer om de nieuwe vorm niet in het oude perspectief te zetten

Dadaviseren, Mathieu Weggeman

Geen Paniek, nothing is under control

Plekken der Moeite zijn soms gedoogd en meestal nog lang niet bedacht door de functionarissen die ze zouden moeten toestaan. Er is vaak geen expliciete steun en dat geeft wel eens reden tot lichte paniek of hele erge. Ik ken voorbeelden van Plekken der Moeite die ooit een broedplaats van innovatie waren waarin studenten de mooiste dingen deden. De docent die het bedacht had werd vervolgens op non-actief gezet omdat hij zich niet aan het curriculum hield. En voor hetzelfde project en idee kreeg hij vijftien jaar later een Comenius beurs van 1,5 ton. Het is een waar gebeurd verhaal. Elke gelijkenis berust op toeval.

Je weet niet wat je er (van) moet vinden

Een Plek der Moeite is moeilijk vindbaar. Je weet niet precies wat je ervan moet vinden. Als je er bent weet je nog niet precies waar je bent aangekomen en wat je gevonden hebt In Plekken der Moeite moet je moeite doen. Al lijkt het juist soms of er geen enkele moeite wordt gedaan. Mensen zitten in rommelige plaatsen op wankele stoeltjes. Er is geen echte lunch geregeld. De beamer doet het niet en de geplande gastspreker komt niet opdagen. In de zaal staat iemand anders op met een concept waar ie net aan is begonnen en waarvoor hij meedenkers zoekt. Als hij begint te vertellen moeten sommige mensen huilen omdat het precies dat is waar ze al lange tijd naar zochten.  Andere mensen staan op om a la minute een theatervoorstelling in elkaar te zetten. Een fonds schrijver meldt dat zij net bezig is met een project dat hier precies bij past. Moeiteloos ontvouwt zich “Een Concept”. Ondertussen vertrekken de mensen die je het hardste dacht nodig te hebben omdat de sessie niet is wat ze ervan hadden verwacht. Er is bijna nooit een evaluatieformulier.

Dadaviseren, Mathieu Weggeman

Het lijkt op een Clubhuis zonder Bedoeling

Het expliciet uitleggen van de bedoeling van een Plek der Moeite is niet mogelijk. Meestal kom je pas achter de echte Bedoeling als de Plek geweest is. Of achter de rug. Als we weten waarvoor we bedoeld zijn heffen we onszelf op, heb ik wel eens als voorwaarde voor een “underground specialisten club” genoemd.  Plekken der Moeite lijken meer op geheime clubhuizen van vroeger . Het is de achterdeur van de club die elke week een nieuwe locatie heeft. Er zijn wachtwoorden en codes. En toch is juist iedereen er welkom die de plek weet te vinden en te betreden. Soms speelt er iemand op een gitaar. Voor mensen die bang zijn voor geitenwollen sokken zijn er ook high tech nerds aanwezig en keiharde business babes. Plekken der Moeite worden gekenmerkt door de rare diversiteit aan mensen die er rondlopen. Je ontmoet er mensen die je anders niet leert kennen. Zeker niet in je werk. En je maakt kennis met disciplines waarvan je niet wist dat ze ook voor jou zouden werken. 

Liefde en schaamte

Als je een Beginner bent van een Plek der Moeite heb je een combinatie van doorzettingsvermogen en naïviteit nodig. Je moet precies weten waar je het over hebt en ook nergens verstand van willen hebben. Beginners en aanhakers van Plekken der Moeite worden bewogen door een sterke intrinsieke bewogenheid voor Change . Het is een innerlijke drive die voorkomt uit woede, frustratie, schaamte in relatie met de liefde voor hun professie en of de wereld 

Niks is zo praktisch als een goede theorie

De Plek der Moeite start eerder vanuit een Praktijk dan vanuit een Theorie. In een Plek der Moeite is de verandering er meestal eerder dan de strategie. Wordt het genie er meestal achteraf ingenaaid. En lopen mensen warm voor zinnen als “Als je de regels volgt doe je niks fout, de vraag is of je goed doet”. Het kan zijn dat je pas achteraf op een boek stuit dat precies de manier van werken beschrijft die je in de Plek der Moeite met elkaar hebt ontwikkeld. Dat is zowel geweldig fijn als ook beetje ontluisterend omdat je dacht dat je zelf iets heel nieuws had bedacht. Het is wel helpend ook om anderen (mensen die overtuigd moeten worden van “verantwoord en doordacht bezig zijn” ) het vertrouwen te geven dat het wel eens goed af kon lopen.

“Kijk hier er is een boek over geschreven. En ook iemand die lezingen geeft. Soms is het een echte professor”.

Gras versus Knikkeren door Edu Feltman

MEEMAKEN?

Op donderdag 30 mei organiseren we een Plek der Moeite MeetUP bij de Social Impact Factory in Utrecht. Het belooft een interessante dag te worden met goeie mensen. Tenminste. Dat denk ik.

Wees welkom en meld je aan: https://lnkd.in/eYneavbt