LECTORAAT CHANGE MANAGEMENT – De Haagse Hogeschool
Weerstand tegen weerstand…onderzoek op het randje
Verschillende perspectieven
Terwijl de griep bij veel collega’s en studenten toeslaat, probeer ik ondertussen voldoende weerstand op te bouwen. Weerstand is dus een belangrijk ding om gezond te blijven. Bij veranderingen ligt dat geloof ik toch wat anders, gezien de hoeveelheid literatuur over het omgaan met weerstand bij veranderingsprocessen wat op de markt verschijnt en cursussen waarbij je daarmee leert omgaan. Nu ben ik een groot voorstander van scholing, daar ligt het niet aan maar ik wordt getriggerd door het perspectief van waaruit vaak geschreven wordt.Een perspectief dat er vanuit gaat dat weerstand iets is om te overwinnen of iets lastigs waar je mee moet dealen.Er zijn verschillende benaderingen te onderscheiden, van overtuigen en onderhandelen tot verklaringsmodellen vanuit rouwverwerking (wat uiteindelijk zal leiden tot acceptatie van de verandering) of adviezen in de richting van erken de emotie, maar de (verander)inhoud blijft staan of de hardere lijn richting de uitgang van een organisatie. Wat de benaderingen gezamenlijk hebben dat het vanuit het perspectief van managers/bestuurders/leidinggevenden wordt geschreven richting medewerkers en uiteindelijk gaat over een machtsdiscours inclusief de uitsluiting van andere mogelijke perspectieven en een ,waarheidsclaim’ over het eigen perspectief. Heb ik een ander perspectief of ander idee die niet gangbaar is of gedeeld wordt door de leidinggevende rondom een organisatieverandering dan is het oppassen geblazen. Voordat ik het weet, wordt dat in het kader van zo’n machtsdiscours als weerstand gelabeld.
Het andere wat mij opvalt, is dat er nieuw discours rondom weerstand in opkomst lijkt te zijn. Die van deep democracy (‘The Corperate Tribe’ van Jitske Kramer is verkozen tot het managementboek van het jaar 2016), agile werken met scrum, het organiseren van constructieve tegenspraak, cocreatie, theory U (Otto Scharmer) waarin eigenlijk het gemeenschappelijk uitgangspunt is dat juist de verschillende perspectieven waardevol zijn. De wereld is te complex en te dynamisch geworden en organisaties kunnen het zich domweg niet permitteren vanuit een klein groepje bestuurders/managers een dominant perspectief te laten prevaleren, dat overleven ze niet.Daar is flexibiliteit en snelheid voor nodig en een continue verander-en leerproces van alle betrokkenen. Klinkt goed toch?
Er is alleen een klein stemmetje die iets zegt over Bansky; een Britse straatkunstenaar geïnspireerd door de punkbeweging. Zijn werk is humoristisch,politiek getint, pacifistisch, antikapitalistisch, tegen de gevestigde orde en voor vrijheid. Hij is ondertussen wereldberoemd en zijn werk wordt in grote musea geëxposeerd en voor veel geld verkocht in galeries. En dat lijkt op wat er gebeurt met het nieuwe discours; het onbehagen vercommercialiseerd. Rare paradox, maar ik heb er weerstand tegen…
Bansky
LECTORAAT CHANGE MANAGEMENT - De Haagse Hogeschool 
Ha Marijke, dank voor je blog! ik had mezelfd beloofd: meer online reageren op werk van je kenniskringcollega’s zolang F2F contacten er niet van komen (zie mijn Backblog, deze site). Dus hier komt ie. Hartelijke groet! Paul
Alinea 1: helemaal eens. Maar inmiddels zullen alle nadenkende veranderaars dat met je eens zijn: We moeten af van die hierarchie en morele dichotomie die impliciet vervat ligt in het thema “Weerstand” (de zgn. ondeugd) .. “Tegen Verandering” (de zgn. gewenste deugd).
Zelf stelde ik voor om het perspectief van (ook de normatieve) reflectie radicaal te verleggen, en wel naar “Veerkracht Bij Verandering”. Zo’n Gestaltswitch gaat er ten eerste van uit dat verandering er altijd al is. Ze roept ook vernieuwende denkvragen op (bijvoorbeeld: naar welke interne bronnen kan die veerkracht verwijzen?). En ik verwelkom ieders meedenken in zo’n richting!
Alinea 2: oei; lastiger. Wat is de positieve lijn tussen alle auteurs die je noemt, afgezien van de negatieve (van afwijzing van bovenstaande hierarchie?). Enlighten me further, De enige overeenkomst die ik zelf zie tussen boeken als bv Corporate Tribe en TheoryU is dat beiden veel leentjebuur spelen bij andere disciplines (resp. bij culturele antropologie en Steiner). Meer dan toolbox boeken vond ik het niet. Dat laatste is in de organisatiekunde herkenbaar, maar juist daardoor nauwelijks een nieuwe trend te noemen (excusez mes mots).
Alinea 3: je bent me kwijt. Aannemend dat je het niet letterlijk bedoelt. Voor welk soort verplatting en vercommercialisering van verandertheorieen ben je bang? Ik kan zelf in onze poldercultuurcoaches Braun& Kramer en ook in Otto Scharmer nog geen nieuwe Banksy’s zien. Zou teveel eer zijn. Want wat Banksy m.i. in zijn kunstwerk wel deed (en zij niet) is: veerkracht een gezicht geven. Wordt vervolgd!
LikeLike
Dag Paul
Leuk dat je reageert op mijn blog over weerstand.
De eerste alinea is duidelijk en herkenbaar voor je. De essentie voor mij is het eenzijdig perspectief. En inderdaad de meeste nadenkende veranderaars zullen dit onderschrijven of dat ook zo is voor managers durf ik echter te betwijfelen. De tweede alinea gaat over een meerzijdig perspectief, wat op een nieuw discours lijkt. Dat is wat mij als overeenkomst opvalt. Je geeft aan dat je het als toolboxboeken hebt gelezen. Ik kijk daar zelf wat anders na, maar daar zit precies de kneep. Het wordt ingezet als toolbox, als een instrument wat handig werkt om , weerstand’ weg te werken en waar je geld mee kunt verdienen (als organisatiecoach of andersoortige veranderaar) zonder essentiële reflectieve vragen te stellen over bijvoorbeeld de wijze van organiseren of managen. De vraag is dan ook of er echt een nieuw discours is over weerstand. De parallel met Bansky gaat niet over de grote maar over de paradox die hierin voor mij besloten ligt; daar waar het protest ligt, wordt omarmd en geannexeerd zonder dat er vragen worden gesteld over de essentie. In het geval van Bansky het kapitaal en pacifisme en in het andere geval van opvattingen over organiseren en managen.
LikeLike
Verhelderend! Thnx, hg Paul
LikeLike